Baksidetekst (Samlaget):

Ein fabel om katten som skal til Byhaugen og gjere seg om ikkje feit, så iallfall stor, og han blir nærmast ein puma eller fjellløve. Og så er det hjelparane hans – huldrekua, piggsvinet, den fulle guten og bussjåføren.

Til saman blir det ei historie som er seg sjølv nok, og alvorsame lesarar som i fablar om dyr vil henta lærdomar,vil leite til fånyttes. Til gjengjeld vil andre som er vaksne nok til å ha sans for Robin Hood, Tarzan, sjøormar, indianarleirar og holebjørnar bli sjarmerte både av form og innhald.

Tre sider:

11.

I halv ti-tida står dei fire og ventar på bussen.

Bussen kjem presis, slik den alltid brukar å gjera. Buss-sjåføren parkerte i ei lomme like før svingen og åt halvanna skive, drakk noko kaffi. Slik som han kan tillata seg i desse aude stroka.

”Nei, no spøkar det her!” mumlar han for seg sjølv. Då han ser gjennom skodda at det står ei gruppe skikkkelsar på den haldeplassen der det mest aldri brukar stå nokon, og aldri meir enn ein. Ei gruppe på tre eller fire.

Han stansar bussen, opnar dørene. Dei fire vennene trekker seg bak eit dimt lerketre ei stund. Står der til bussen har stoppa heilt, og buss- sjåføren lener seg ut for å sjå. Då listar dei fire vennene seg inn bakdøra. Set seg bakerst i bussen, der vare sjeler bruker å sitja. Den fulle guten viser vegen. Dei går så stilt at buss-sjåføren ikkje merkar nokonting. Då han har lent seg ut ifrå setet sitt, kikka ut gjennom dørgløtten, går han frå alle pengane (27 kroner) og ut under gatelampa. For å sjå seg litt om. Han klør seg i kinnskjegget. ”Var det ikkje det eg sa, at no spøker det her” seier han ein gong til. Eit skrømt som er van med å ha dette vegstykket mest for seg sjølv, skundar seg rundt første svingen.

Buss-sjåføren set seg til bakom rattet sitt. Et opp resten av skiva han heldt på med. Og køyrer mot den neste (vanligvis) tomme haldeplassen. Då han merkar at han ikkje er åleine, ikkje ganske. ”Hallais, Kvalsund,” seier den fulle guten. ”Det , det er bare meg. Ville ikkje skremma deg, så voldsomt. Du ser, eg tok med nokre venner av meg!”

Huldrekua kan jo – tilsynelatande, i alle fall – komma og gå nett som ho lystar. No kjem ho, no er ho der. Katten sine store auge lyser ravgule bak i bussen. I det varme, brune mørkret der. Piggsvinet er bare eit lite mjukt dyr i fanget til den fulle guten. Buss-sjåføren kan ikkje sjå det. Så det har mest inga rolle i denne tette scena. Ein skulle tru at buss-sjåføren ville få sjokk eller hjarteflimmer eller noko. Men han har køyrt åleine så mye. Tenkt over både det eine og hitt. Så han tar det pent og rolig.

”Går denne bussen til Byhaugen?” spør ei høg tydelig stemme baki der. Me veit at ho tilhøyrer katten.

”Ja. Det er ein av dei første stoppane, det,” svarer buss-sjåføren. ”Det vil seia, me køyrer ikkje opp. Me stansar ved foten, kan du seia. Ved foten av Byhaugen.” Han er høflig, har ei viss ærefrykt i stemma. Han har titt tenkt den tanken: Kva, korleis, skulle han svara om nokon som slett ikkje skulle vera der etter boka, skulle venda seg til han og villa han noko. Sei ein engel, sei ei havfrue, sei ein fisk. Og no når det er i ferd med å henda, vil han gjerne få så mye ut av stunda som råd. Ein veit aldri når slike høve kjem att. Og i bussen herskar det trass alt ei trygg og heimslig stemning.

”Så de skal bare til Byhaugen, de?” seier buss-sjåføren. Han høyrest nesten litt skuffa ut.

”Me ville det slik,” seier piggsvinet – bak eit sete, nedi der. ”Me ville ta bussen det siste stykket.”

”Me kunne gjerne ta ein omveg eller to først?” seier den fulle guten. ”Det kunne vore kjekt, det.

Og det er så godt å sova, vakna på bussar,” legg han til. Han byrjar visst å bli trøytt alt. ”Særlig på denne. Særlig når ein er edru. Slik som eg er – slik som me er alle saman.”

”Jo, det kunne vore gildt det,” seier katten. Buss-sjåføren ser han tydelig no. ”Fått sett det heile meir ovanifrå, innanifrå for ein gongs skuld. Me kunne køyra gjennom dette gamle landskapet ein aller siste gong. Innan Byhaugen, før i morgon tidlig.

”Utanifrå blir det vel heller,” rettar huldrekua. ”Me må ikkje gløyma av at buss-sjåføren har ei rute han må halda. Har me gløymt av det?”

Buss-sjåføren tenker seg om ein tanke. Så seier han: ”Skit på heile ruta. Eg har køyrt nok etter ruter i mi tid.” Og så svingar han inn den første, beste sidegata. I tussmørkret, i skodda, i ti-tida. ”Men då må de komma lenger fram i bussen, alle saman. Så me kan få pratast litt.”

(sidene 52 – 54)