Innhald:
1 Sein sommar 5
2 (Der eg blir dratt mye lenger ut på landet, og føler eg liksom
kjem nærare innpå henne.) 45
3 Tidlig haust 75
Tre sider:
Så låg eg og kjende på den vide sommarnatta, kjende kor
vid og brei, kor mælande og målande ho var. Natta strekte seg frå
trappa hennar, frå sykkelhjørnet og hit – til dette stille
vatnet. Eg låg og kjende på alle svingane, vegane mellom her og
der. Galdt om å komma sånn bang. Eg flaug, gjekk og drøymde
meg bortetter vegane, alle, både dei umulige og dei mulige. Eg laut komma
straks.
Lyt komma innan dommedag. Når det blir skikkelig alvor, og dei heilt
har gått tomme for ostedip på butikken. Flammande hagl – og
blod – har falle. Og fuglane, kråker og ramnar – og dei til
no bundne englane - kvesser nebba for det siste dei er sette til å gjera.
Få det unna, få det unna no, bare. Og det blæs opp til storm,
til den siste; den byrjar høgt, høgt der oppe, og breier seg nedetter.
Kjem hit med rotnande angar inn frå havet. Fiskarar, jegerar, gutungar,
fulle folk, freistar å finna vegane heim.
Ho står fiks, klar og ferdig, har lest på sykkelen, bare det aller
nødvendigaste.
Eg maktar å pressa meg inn gjennom porten hennar, maktar å halda
den open ei tid, midt inni grasbrannar, grashoppesvermar, bukettar med daudingar
som sprett opp gjennom fortaua.
Eg hojar der eg står og held fast i sykkelstyret mitt. ”Eg har
skiftenøkkel,” seier eg. ”Har litt hermetikk, har ein ekstra
stillongs. Og saus! Tabasco!” legg eg til.
Eg kjenner asfalten byrjar å smelta under føtene mine, sykkeldekka.
Ho ser meg i auga. ”OK, då,” seier ho. ”Då stikk
me!”
Så stikk me nedimot strandlinja, der det ikkje har budd stort med folk,
der dei galne englane ikkje har så fælt mye å hemna. Dei har
alt helt all malurta si i Byfjorden. Heldigvis for oss, skal det visa seg. Få
det unna, få det unna, bare.
Bak oss anar me kor kristenfolk blir rykte opp: ein og ein, to og tre frelste
sjeler frå det kaoset som var byen vår. Anar daude, halvdaude som
hanglar gjennom gatene. Bein i ei massegrav freistar å få alt sitt
til å klaffa: hovud, skulder, kne og tå. Dei kremerte og deira næraste
skrapar seg saman.
Somme stig seint omkring og speidar etter steinane sine i skodda, steinar som
for lengst er blitt sette vekk. Andre har funne sine, og no driv dei framofor
seg inn i den svarte sola, slik at dei skal ha noko å visa for seg. Det
blir sølvstriper etter dei, lik far etter svære sniglar, der dei
ligg langflate og drar seg frametter tomme for tomme. No gjeld det om at det
som er rissa på steinen er sant.
Me kjem heilt ned til fjorden, der sjølvdaud fisk og digre pattedyr
ligg og flyt oppå yta, i lag med plastflåtar, badedyr, bildekk.
Vraka som sjøen har spydd opp. Me har alt sprunge frå syklane,
har grabba kvar vår taske. Me sprett ifrå holme til holme, frå
brygge til draug. Ho seier ho veit om ei hole oppe i åssida.
Dei hemnande, gjerrige englane, dei eviggrønne vengene deira, er brått
over oss. Dei har merka kor me spring, og står klare på den andre
breidda der. Dei hakkar etter oss med alle nebba sine, freser i veg med alle
tungene. Det er ikkje råd å få eit vettug ord ut av dei, det
er ikkje råd å få lagt eit vettug ord inn.
Eg fektar, slåst, freistar å bruka sykkelpumpa, freister å
bruka list, for å forsvara henne – og meg sjølv. Eg får
inn eit og anna kutt. Dei er noko treige etter æver og æver med
bandtvang, og dei stoppar iblant for å klø seg i skritta og ved
vengefesta.
Eg ropar etter henne: - Spring, spring! Medan eg forvirrar dei, bryt ut: ”Men
veit de då ikkje kven Ho er? Har de då ingenting fatta?”
Dei blir liggjande og slåst med kvarandre. Og eg kjem meg på beina
att, eg spring etter henne. Ho står og ventar på ein vippestein
i ura, den einaste trygge staden no. Eg finn handa hennar, denne varme gode
greia, gjennom livet – og dauden.
Ei flodbølgje kjem, ei til og endå ei. Og slår oppetter,
med sveitte, tårer, blod, ifrå Mosterøy, Utsira, ja, all
verdas øyar. Og fjorden blir ståande høgt over breidda si,
og druknar dei lågaste bygdene, sløkker den verste brannen. Me
to er alt godt oppi brekka der, er alt langt inni ura. Me skimtar lys endå
lenger oppe, eit lite, vesalt eit, under den sløkte sola og den daude
månen.
Ho flyg først, eg klatrar etter. Eg kjem på noko eg har lært:
”Alvane!” ropar eg. ”Dei kan ta og fanga deg!” Eg skrik,
det er tid for å skrika no.
”Ja visst,” svarer ho. ”Visst kan dei det. Me er jo ikkje
skikkelig døypte eingong.”
”I alle fall ikkje konfirmerte!” kvitterer eg.
Og så klatrar me vidare imot det klare vettelyset, vettebålet
under ein heller der, me ser dei veifta ivrig til oss. Tenkte eg, duppa. Dei
hine var fulle av lått, midt inni garpinga.
Ho var der, eg var plent her, kom eg på.
Gud halde sine fuglar attende.
(sidene 57 – 60)
|